Beskid Żywiecki – Topografia i hydrografia

Po południowej (słowackiej) stronie pasma granicznego należący do Beskidu Orawskiego układ grzbietów jest bardziej równomierny i przejrzysty. Sprowadza się on do dość długich równoległych ramion opadających na południe (z lekkim odchyleniem na wschód) do doliny Białej Orawy. Idąc pasmem granicznym od zachodu pierwszy odchodzi na południe, na Grubej Buczynie grzbiet Gruników (928 m), Świniarek (879 m) i Kiczery (944 m). Od Munczelika biegnie w stronę doliny Mutnianki krótki grzbiet, który wkrótce kulminuje szczytem Minczoła (1273 m). Natomiast „gniazdo” Pilska wysyła na południe cztery ramiona. Pierwsze od zachodu to długi grzbiet, który z okazalej kulminacji Mechy (Pilsko Orawskie, 1479 m) położonej na południe od kulminacji Pilska, prowadzi przez Suszawę (1128 m), następnie zwęża się na niskie siodło ponad wsią Mutne i z kolei rozszerzą na rozczłonkowana część południową z kulminacjami Blachutowa (920 m), Naweter-nego Wierchu (954 m) i Niżnej Poperaczki (1036 m), na której rozchodzą się na południe trzy grzbiety: Zraz (968 m), Vrata (1051 m) i Kozubka (931 m). Następne to dwa krótkie grzbiety prowadzące tylko do zbiegu potoków Mutnik i Weselanka kolo wsi Wesołe, a zawierające kulminacje Magurki (1087 m) i Galwanowa (840 m) oraz Dedowej (1095 m). Na południowy wschód odchodzi od Pilska długi grzbiet z kulminacjami Magury (1018 m), Miszówki (834 m), Oleksówki (896 m) i Kopanicy (922 m), na której rozgałęzia się na krótkie ramiona opadające już nad zachodni lo-aniec Jeziora Orawskiego, gdzie najwyższa jest Ślepczanka (925 m) nad Namie-stowem. Bezpośrednio na zachód do przeł. Glinne odchodzi jeszcze od grzbietu na słowacka stronę (lecz praktycznie w kierunku wschodnim w stronę Pólgóry) krótkie ramię z kulminacjami Koń (998 m) i Sihelniański Hradok (993 m).

Pod względem hydrograficznym opisywany obszar znajduje się w zlewisku Morza Bałtyckiego — po północnej stronie głównego grzbietu wododziału karpackiego (pasma granicznego) oraz w zlewisku Morza Czarnego po południowej (słowackiej) stronie. W Beskidzie Żywieckim jest to teren zlewni Soły. W części zachodniej odwadniają go bezpośrednio jej prawe dopływy, natomaist w części wschodniej lewe dopływy Koszarawy będącej również jednym z głównych dopływów Soły (wpada do niej w Żywcu). Dział wodny pomiędzy dopływami Soły i Koszarawy przebiega od Trzech Kopców w grzbiecie granicznym przez Rysiankę, przeł. Pawlusią, Romankę, Skałę, Juszczynkę, przeł. U Poloka, Jastrzębicę, Pawiacki Wierch, siodło nad Trzebinią i Grójec do Żywca.

Spod przel. Glinka wypływa potok o tej samej nazwie, który po połączeniu ze Smerekówką Wielką przyjmuje nazwę Ujsoła. Z prawej strony wpada do niej potok Bystra, który ma źródła pod Trzema Kopcami i Rysianką. Oddziela on pasmo graniczne od grzbietu Lipowskiej . Ujsoła po połączeniu się w Rajczy z Czarną Solą (Roztoką) tworzy Sołę. Na odcinku od Rajczy do Żywca przyjmuje z prawej następujące ważniejsze dopływy: Nickulinę (źródła pod Redykalnym Wierchem, opływa od południa Suchą Górę), Milowski Potok (źródła pod Halą Boraczą, rozdziela grzbiety Suchej Góry i Pru-sowa), Żabnicę (źródła na stokach Romanki i Lipowskiej, rozdziela grzbiet Lipowskiej i Prusowa od Abrahamowa), Cięcinkę (źródła pod Skalą, rozdziela grzbiety Abrahamowa oraz Magury i Kiczory), Juszczynkę (źródła pod szczytem o tej samej nazwie, w dolnym biegu przyjmuje z południa potok Bystra mający źródła pod Skałą). Koszarawa w swym środkowym i dolnym biegu stanowi północno-wschodnią granicę omawianego obszaru. W południowej części Jeleśni uchodzi do niej potok Kamienna, który z kolei powstaje z potoku Glinna mającego swe źródła pomiędzy przełęczą o tej samej nazwie a Pilskiem. Natomiast na północnych krańcach Jeleśni wpada do Koszarawy Sopotnia utworzona z dwóch dużych potoków: Sopotnia Wielka (źródła pod Rysianką) i Sopotnia Mała (źródła pod Skalą) opływające z dwóch stron grzbiet Romanki i Kotarnicy. Z kolei w dolnym biegu do Koszarawy wpadają od południa potoki: Przylękówka (źródła pod Jastrzębicą) i Trzebinia wraz ze Sporyszkiem (źródła pod Kępą na północ od Juszczyna).

Po południowej — słowackiej stronie grzbietu granicznego (w Beskidzie Orawskim) teren należy do zlewni Białej Orawy (Orawa jest dopływem Wagu, a ten z kolei Dunaju). Północne dopływy Białej Orawy wypływają spod grzbietu granicznego i tworzą układ w przybliżeniu równoległych dolin lekko odchylających się w dolnym biegu w kierunku wschodnim. Południowo-zachodnią granicę omawianego obszaru stanowi dolina potoku Nowocianka (uchodzi w rejonie Zakamiennego). Środkowy spośród trzech jego źródłowych cieków wypływa spod przeł. Glinka. Kolejny potok Mutnianka — ma źródła pod Palenicą a uchodzi do Białej Orawy pomiędzy Kruszetnicą a Brezą. Z południowo-wschodnich stoków Pilska wypływa Weselanka. Koło wsi Wesołe przyjmuje z zachodu krótszy dopływ o nazwie Mutnik (źródła również pod Pilskiem) a uchodzi koło Jasenicy na zachód od Namiestowa. Wschodnią granice omawianego obszaru na Słowacji stanowi dolina Półgórzanki (slow. Polhoranka). Od strony przeł. Glinne przyjmuje ona z prawej strony potok Hlina (powyżej Pólgóry), a poniżej potok Si-helniański (wypływający ze wschodnich stoków Pilska), by wkońcu ujść do Jeziora Orawskiego (słow. Vodna nadrż Orava) utworzonego u zbiegu Czarnej i Białej Orawy przez spiętrzenie rzeki zaporą 5 km na północ od Twardoszyna (już poza terenem objętym).