Rabcza – Rabća

W wyniku nieporozumienia Niemcy ostrzelali się nawzajem, przy czym zginął ich dowódca. Od połowy stycznia z Polski nieustannie napływały rozbite oddziały niemieckiej armii. Pod koniec stycznia 1945 roku Niemcy zajęli w Rabczy pozycje obronne. Wojska radzieckie zostały zatrzymane pomiędzy Lipnicą Wielką a Rabczycami. Linia frontu utrzymywała się w tej części Orawy przez dziewięć tygodni. W tym czasie Niemcy urządzali częste łapanki. Ujętych wywożono do Włoch, gdzie pracowali przy budowie urządzeń obronnych. 15. marca 1945 część oddziałów niemieckich w Rabczy zastąpiona została przez żołnierzy węgierskich. 28. marca ruszył front pod Trzcianą. 2. kwietnia Rabcza przeszła w ręce oddziałów radzieckich.

Początkowo mieszkańcy Rabczy należeli do katolickiej parafii w Trzcianie.W okresie ekspansji luteranizmu szerzonego przez żupanów Orawy, najpierw Thurzonów, a następnie Thókólych, Rabczę włączano kolejno do nowotworzonych parafii ewangelickich w Lokczy (1595) i Namiestowie* (1612). Większość mieszkańców Rabczy była wyznania katolickiego. Katolikami byli przede wszystkim osadnicy przybywający tutaj z terenu Polski, głównie z feudalnych dóbr Żywiecczyzny. W 1659 roku we wsi żyło 467 katolikowi 151 ewangelików. Dane te charakteryzują jednocześnie ilościowe relacje etniczne pomiędzy osadnikami przybyłymi z Polski (katolicy — 75,6%) a miejscowym żywiołem słowackim (w większości protestanci — 24,4%). Katolicy początkowo korzystali z posługi przybywających na Orawę polskich księży i misjonarzy, bądź też sami przechodzili do Polski zwłaszcza w potrzebie chrztów czy ślubów. Od 1656 roku podlegali nowo utworzonej parafii w Rabczycach. Samodzielna parafia powstała w Rabczy w roku 1772 poprzez przeniesienie jej z leżących na uboczu Rabczyc.

W roku 1658 katolicy postawili w Rabczy drewnianą kaplicę, a w latach 1768-1772 murowany barokowy kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. W latach 1930-31 świątynia została gruntownie przebudowana wg projektu Michała Harminca. Wewnątrz zachował się barokowo–rokokowy ołtarz główny, dwa przenośne ołtarze boczne oraz ludowa rzeźba Ukrzyżowanego. Z roku 1953 pochodzi ciekawa mozaika na ścianach prezbiterium, dzieło E. Zmetaka i A. Barcika. Przed kościołem stoi kamienna figura św. Jana Nepomucena z 1821 roku, zaś na cmentarzu kamienny krzyż z 1815 roku. Są to prace pochodzące z kamieniarskiego warsztatu w Białym Potoku (slow. Oravsky Biely Potok). Na cmentarz prowadzi urokliwa brama nakryta gontowym daszkiem. We wsi zachowały się nieliczne już przykłady dawnego budownictwa ludowego.
W Rabczy działają dwa zespoły folklorystyczne: młodzieżowy „Bystrianka” i dziecięcy, funkcjonujący przy szkole podstawowej.
Od 1993 roku wieś wydaje własne pismo „Rabćiansky chyrnik” (Rabczański Głos).
17. sierpnia 1996 roku mieszkańcy Rabczy, Rabczyc, Pólgóry i Sihel-nego* uroczyście odsłonili na szczycie Babiej Góry obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą papieżowi Janowi Pawiowi II.
Rabcza prowadzi partnerską współpracę z polskimi wsiami Jeleśnią* i Świnną*.
W przysiółku Za Wodą znajduje się wyciąg narciarski o długości 450 metrów i deniwelacji 150 metrów.
Spółdzielnia Rolnicza Magura prowadzi noclegownię turystyczną posiadającą 50 miejsc (tel. 0-0 421/846/941-90).
Z Rabczy nieznakowanymi ścieżkami można wyjść na Gluchową (882 m) lub Kopanicę (922 m) i Wielki Wahanow (943 m).