Szlak turystyczny – Trzyniec – Rozdroże pod Wielką Czantorią

Idziemy prosto, mijając po prawej wspomniany kościół, przed którym Boża Męka z 1890 r. z niemiecko-polskim napisem, ufundowana przez „…robotników arcyksiążęcej Huty Hildegardy”. Ulica, wznosząc się dość bystro, robi łuk w prawo i doprowadza nas na skraj Sosny — najnowocześniejszej dzielnicy mieszkaniowej Trzyńca*, przy przyst. autobusowym ĆSAD „Sosna sidliste” (25 min.).

Można skrócić sobie drogę i opuścić ten mało interesujący fragment szlaku dojeżdżając tu autobusem m.in. z dworca kolejowego w Trzyńcu* lub z Wędryni*.

Skręcamy z ulicy w lewo, w wąską ścieżkę wiodącą wielogatunkowym lasem mieszanym. Wychodząc z lasu na skraju polany skręcamy w prawo (Uwaga przy zejściu!), w dróżkę wykładaną betonowymi płytami. Wznosząc się łagodnie mijamy ujęcie wody na zarastającej już polanie, po czym na rozwidleniu wybieramy prawą odnogę, wyprowadzającą nas na skraj kolejnej polany, opadającej z grzbieciku (po lewej) w prawo, na pd.-zach. Idziemy dolnym skrajem Polany pod Jagodną* aż do jej pd. narożnika, gdzie drogowskaz turyst. (25 min., z dworca kolej. Trzyńcu 50 min.). Tu również koniec zn. żółtych (17Ż).

Cała prawie część opisywanego w niniejszym przewodniku terenu, leżąca na zach. od linii Nydek* — Cisownica* budowana jest przez skały płaszczowiny cieszyńskiej. Wapienie — tzw. wapienie cieszyńskie, występujące w ławicach grubości do 3,5 m i o łącznej miąższości warstw od 100 do 250 m, budują większość okolicznych wzgórz wraz z łączącymi je grzbietami. Obniżenia między nimi wymodelowane zostały głównie w znacznie mniej odpornych łupkach marglistych i piaskowcach łupkowych, wchodzących w skład tzw. górnych łupków cieszyńskich. To w nich właśnie spotyka się wtrącenia ilastych syderytów oraz syderytowe buły (tj. sferosyderyty), eksploatowane w okolicy w poł. ub. wieku na potrzeby hut w Ustroniu* i Trzyńcu*. Zarówno grzbiecik po lewej jak i szczyt Jagodnej* po prawej zbudowane są właśnie ze wspomnianych wapieni, natomiast obniżenie między nimi, ku któremu opada polana, powstało w serii łupkowej.

Wapienne podłoże sprzyja tu bogactwu flory, jakiego nie spotkamy już nigdzie na pd. od Mł. Czantorii*. Po prawej towarzyszy nam wielogatunkowy, mieszany las, porastający całe wzgórze Jagodnej* (17Ż). Na grzbiecie po lewej widzimy pas zarośli, wśród których występują m.in. tarniny, głogi, bez czarny i kruszyna. Pod linią zarośli widnieje jedna z tablic ścieżki przyrodniczej, wytyczonej w rejonie Jagodnej*, a poświęcona miejscowym storczykom. Jako pierwszy, zwykle jeszcze w kwietniu, przed pełnym ulistnieniem drzew, zakwita jasnożółtymi kwiatami storczyk blady. Później nieco na łące i okolicznych zaroślach pojawiają się różowo-czerwone kwiatostany storczyków: szerokolistnego i męskiego, a w czerwcu — storczyka plamistego. Aż do końca czerwca kwitnie też podkolan biały o czysto białych kwiatach, wydających wieczorem woń hiacyntu. W lesie spotkamy okazy listery jajowatej — jedynego naszego gatunku storczyka, zdolnego do odżywiania się bez udziału grzybów korzeniowych.

Łąka, którą mijamy, jest również bogatym stanowiskiem zimowita jesiennego — silnie trującej rośliny, ze względu na kształt i barwę kwiatów często mylonej z krokusem. Zimowit kwitnie jednak wyłącznie jesienią (wrzesień), a wiosną pojawiają się jedynie liście i owocnia, podobne razem do rozwijającego się tulipana.

W narożniku polany skręcamy w lewo (Uwaga w zejściu!) i nieznacznie się wznosząc wchodzimy w las. Idziemy wraz z zielonymi znakami ścieżki przyrodniczej generalnie w kierunku pn.-wsch. Wkrótce znaki te odbijają w lewo, a my dochodzimy do szerszej drogi leśnej, którą w lewo (Uwaga w zejściu!). Wiodąc ponad dolinką niewielkiego potoku po prawej droga zatacza tu luk ku pd.–wsch. i wyprowadza na siodełko grzbietu, którym Babia Góra* (zalesiona, po prawej) łączy się z Wróżną*. Z siodełka ograniczony, choć interesujący widok na pd.-wsch. Tu skręcamy w lewo i łagodnie wznosimy się obok pojedynczych zabudowań należących już do Wędryni*.

Przy jednym z zabudowań, tuż przy szlaku, zachował się jeszcze stary wiatrak. Jest to drewniana budowla z dwuspadowym dachem, ze środka którego wystaje rura z blaszanym kołem łopatkowym napędzającym żarna. Dziesiątki takich małych, przydomowych wiatraków, budowanych przez wiejskich rzemieślników, powstało na przełomie XIX i XX w. we wsiach Śląska Cieszyńskiego. Dawniej mielono w nich zboże na grubą mąkę, zwaną „krupicą” lub „choraczką”, później — już tylko na paszę dla bydła.

Droga skręca ku wsch. i wznosi się pd. stokami Wróżnej*, pokrytymi tu łąkami i malowniczo rozrzuconymi kępami zarośli, a dalej wchodzi w wielogatunkowy, mieszany las o bogatym runie.

Spod lasu roztacza się ładny widok na całą dolinę górnej Olzy” i otaczające ją z obu stron góry. Po prawej strome widzimy wsch. część Beskidu Śląsko-Morawskiego, od chowającej się za pobliską Praszywą* Przeł. Jabłonkowskiej* przez Skałkę (932 m), Wlk. Połom (1067 m), Kozubową (982 m) i kształtny stożek Ostrego (1044 m) po Jaworowy (1032), spoza którego wystaje grzbiet Ropiczki (918 m), zakończony stromo opadającą ku pogórzu Godulą (738 m). Po lewej widzimy część grzbietu granicznego, oddzieloną głęboką doliną Głuchówki* od ramienia Łączki*.

W runie lasu bez trudu dostrzeżemy rozesłane kępy dość rzadkiego już barwinka pospolitego o zimozielonych, skórzastych liściach, obsiane w maju jasnoniebieskimi kwiatami. Obok nich wyrastają charakterystyczne, nerkowate liście kopytnika pospolitego. Wiosną pierwsze zakwitają tu przebiśniegi, a po nich białe zawilce. Później kwitną masowo niebieskofioletowe fiołki, pojawiają się żółtozielone kwiaty wilczomleczów, a aż po sam szczyt Wróżnej* spotkamy jasnożółte kwiatostany storczyka bladego. Nieco tylko później zakwitają łany marzanki wonnej i delikatna kokoryczka wonna.

Na rozwidleniu dróg w lesie wybieramy lewą odnogę, zostawiając po prawej fragment czysto grabowego drzewostanu. Pniemy się dość stromo i w kilka chwil stajemy na grzbiecie, którym biegnie granica polsko-czeska. Grzbietem, porośniętym z rzadka krzewami, kierujemy się w prawo, na bliski już wierzchołek Wróżnej* (45 min., z Trzyńca 1.35 g.).

Kliknij aby zobaczyć mapę szlaku