Beskid Żywiecki – Klimat

Beskid Żywiecki – Klimat

Ogólnie Beskid Żywiecki, a zatem i grupa Pilska, Lipowskiej i Romanki leży w strefie klimatu umiarkowanego kontynentalnego. Wyróżnia się w nim klimat umiarkowany górski, który z kolei zgodnie z rozkładem pięter klimatycznych wg Hessa, można w zależności od wysokości podzielić na strefy: umiarkowanie ciepłą — do 680 m npm, o średniej rocznej temperaturze 6-8°C, umiarkowanie chłodną — od 680 do 1080 m npm, o średniej temperaturze ok. 4°C, chłodną — powyżej 1080 m po najwyższe Pilsko (1557 m), o średniej temperaturze 2-4°C. Średnia roczna temperatura wynosi w Beskidzie Żywieckim ok 7,5°C. Umiarkowany klimat górski charakteryzuje się zmiennością pogody — czasem nawet gwałtowną (w wyższych partiach), znaczną ilością opadów (800-1200 mm), częstymi silnymi wiatrami, głównie zachodnimi i północno-zachodnimi. Zwłaszcza te ostatnie przynoszą częste przykre zmiany pogody, gnając masy wilgotnego i chłodnego powietrza, które wznosząc się ku górze po stokach oziębiają się, powodując obfite opady deszczu. Potoki górskie wzbierają szybko, co może doprowadzić do lokalnych powodzi (powódź w lipcu 1997 roku wyrządziła w dolinie Sofy znaczne szkody podmywając drogi i uszkadzając w rejonie Milówki linię i most kolejowy). Typowym zjawiskiem klimatycznym tego regionu są prądy powietrzne najsilniej odczuwane w okolicach stosunkowo niskich przełęczy w głównym grzbiecie karpackim, takich jak Glinka (Ujsolska), Bory Orawskie czy Glinne. Przynoszą one nie tylko zmiany ciśnienia i wilgotności powietrza, ale także znaczne wahania temperatury (których amplitudy w ciągu kilku godzin dochodzą nieraz do 20° C), oraz oczywiście intensywne opady. Ciepłe i wilgotne masy powietrza gnane tym razem południowo-zachodnimi wiatrami od strony doliny Orawy na Słowacji, wznoszą się i przepływając przez grzbiet karpacki ulegają na nim znacznemu oziębieniu, co przynosi intensywne opady śniegu, (w rejonie Ujsoł, a także Korbielowa, średnia roczna ilość dni z opadem śniegu wynosi ok. 70, a zaleganie pokrywy śnieżnej — ok. 100-110 dni w roku (choć podczas ostatnich „ciepłych” zim wartości te uległy zmniejszeniu). Te dobre warunki śnieżne okolic Korbielowa były zapewne główną przyczyną (obok doskonałego położenia i długich bezleśnych stoków Pilska), dla której miejscowość ta stała się jednym z centrów narciarstwa w polskich Karpatach. Bardzo dobre warunki śnieżne panują również na grzbietach i stokach w rejonie Lipowskiej oraz w otoczeniu doliny Żabnicy. Grubość pokrywy śnieżnej wzrasta wyraźnie z wysokością i osiąga maksimum powyżej 1300 m npm. Maksymalna jej grubość przypada zazwyczaj na przełom lutego i marca, natomiast w dolinach na przełom stycznia i lutego.

Najniższe temperatury w dolinach przekraczają -30°C i podnoszą się wraz ze wzrostem wysokości na skutek zjawiska inwersji temperatur w okresie zimowym. Powoduje ono również gromadzenie się chłodnego powietrza w obniżeniach terenowych i kotlinach, gdzie tworzą się tzw. mgły radiacyjne (określane potocznie jako „morza mgieł”). Z widokowych grzbietów górskich obserwuje się wówczas ciekawe, rozlegle i przejrzyste panoramy na wyr użające się ponad zwartą granicę mgły wyższe szczyty. Maksymalna temperatura powietrza zanotowana latem sięgała 37°C w dolinach i 24°C na grzbietach (maleje z wysokością). Zdarzają się gwałtowne załamania pogody i towarzyszący im szybki spadek temperartury. W lecie występują przy tym częste burze z intensywnymi opadami (również gradu) oraz wyładowaniami atmosferycznymi — niebezpieczne dla turystów, zwłaszcza na eksponowanych grzbietach. Nierzadko latem, ale przede wszystkim w maju i październiku trafiają się kilkudniowe okresy bezchmurnej, słonecznej pogody (tzw. wyże październikowe). Panuje wtedy wysokie ciśnienie, powietrze jest przejrzyste, a widoczność z grzbietów doskonała (jesienią towarzyszą czasem takiej pogodzie, wspomniane wyżej, mgły radiacyjne w dolinach).

Że względu na dużą, jak na warunki beskidzkie wysokość, (ponad 1500 m npm), znacznie przewyższającą sąsiednie szczyty i grzbiety specyficzny mikroklimat panuje w rejonie kopuły szczytowej Pilska. Średnia temperatura roczna nie przekracza tu 2°C, a suma opadów wynosi ponad 1500 mm. Pilsko stanowi naturalna barierę szczególnie dla mas powietrza ciągnących z południa. Często zatrzymuje chmury, które zalegają na jego kopule nawet wtedy, gdy wokoło jest słoneczna pogoda. Towarzyszy im nierzadko deszcz i silny wiatr wynikający z różnicy ciśnień powietrza po obu stronach szczytu. Dlatego też bezchmurna pogoda, umożliwiająca podziwianie rozleglej panoramy, trafia się tu rzadziej niż na innych szczytach tej części Beskidu Żywieckiego. Częste są natomiast mgły, które czynią wypłaszczony wierzchołek Pilska niebezpiecznym (na możliwość pobłądzenia).