Szlak turystyczny – Przełęcz Kubalonka – Wielki Stożek

Szlak turystyczny – 12C – Czerwony. Przełęcz Kubalonka (761 m; autobus) – Mraźnica – przełęcz Łączecko (774 m; 1.15 g.) – Kiczory (990 m; 1.45-2 g.) – Wielki Stożek (960 m; schr. PTTK). 2.15-2 .30 g.

Suma podejść 290 m. GOT 11 pkt.

Bardzo łatwy, przyjemny szlak z wieloma interesującymi widokami, niezmiernie popularny jako najłatwiejsza (choć nie najkrótsza) droga podejściowa na Stożek. Odcinek Głównego Szlaku Beskidzkiego im. Kazimierza Sosnowskiego.

Przełęcz Kubalonka* jest jednym z najgwarniejszych węzłów dróg turystycznych w Beskidzie Śląskim. Prowadząca przez nią śmiałymi serpentynami szosa z Wisły* do Istebnej* (na przełęczy przyst. komunikacji autobusowej) wybudowana została w latach 1928-32. Połączyła ona z resztą polskiej części Śląska Cieszyńskiego trzy wsie: Istebną*, Koniaków i Jaworzynkę*, dawniej związane administracyjnie i gospodarczo z Jabłonkowem*, a od 1920 r. odcięte od niego granicą państwową. Odgałęzienie tej szosy, biegnące przez przeł. Szarculę do Wisły Czarne, powstało w związku z budową w tym samym czasie rezydencji dla prezydenta I. Mościckiego na Zadnim Groniu (tzw. „Zameczku”, obecnie dom wypoczynkowy kopalni „Pniówek”).

Znajdujący się na przełęczy bufet „Beczka” ma swoją ciekawą historię. W 1930 r. stanęła tu ogromna beczka, zamieniona na bufet, w którym podawano piwo. Stała się ona przedmiotem sporu między Polskim Towarzystwem Tatrzańskim, widzącym w niej element szpecący okolicę, a dyrekcją browaru w Cieszynie. Na skutek interwencji ówczesnego wojewody śląskiego, dra M. Grażyńskiego, w roku następnym obudowano beczkę domkiem, który z niewielkim przeróbkami dotrwał do dziś.

Poniżej przełęczy, przy szosie do Istebnej*, widoczny jest zespół budynków Ośrodka Chorób Płuc Dzieci i Młodzieży. Wzniesiony w 1937 r. dzięki staraniom dyrektora Banku Polskiego w Warszawie, Adama St. Mickiewicza, według projektu Jadwigi Dobrzyńskiej i Zygmunta Łobody, został w 1961 r., z inicjatywy ówczesnego wojewody katowickiego Jerzego Ziętka, znacznie rozbudowany. Leczy się tu dzieci w wieku 7-18 lat (jednocześnie do 700, rocznie ok. 2500 pacjentów). Ośrodek dysponuje zespołem własnych szkół podstawowych i średnich, klubami zainteresowań, urządzeniami sportowo–rekreacyjnymi i znakomitym wyposażeniem medycznym. Lekarzom patronuje postać światowej sławy pulmonologa, prof. dra Wiktora Brossa.

Nieco poniżej sanatorium, po przeciwnej stronie szosy (przyst. autobusowy Istebna Kubalonka Osiedle), ukryty na stoku wśród drzew, stoi zabytkowy drewniany kościółek p.w. Św. Krzyża z 1779 r., przeniesiony tu w 1957 r. z Przyszowic na Górnym Śląsku (dawny pow. Rybnik). Budowana na zrąb świątynia nakryta jest dwuspadowymi dachami gontowymi o wydatnych okapach, łączących się od frontu z ogrodzeniem. Przez wiele lat pełniła ona funkcję placówki muzealnej, mieszczącej ekspozycję sztuki sakralnej. Obecnie jest to kościół parafialny.

Od baru „Beczka”, przy którym węzeł szlaków turystycznych na (—») Kubalonce*, idziemy ok. 50 m szosą w stronę Wisły, po czym pod kątem prostym w lewo (na zach.), polną drogą obok posterunku meteorologicznego i zabudowań, lekko w górę. Podchodzimy grzbietem głównego wododziału Polski, rozdzielającym dorzecze Wisły (po prawej) od dorzecza Odry (Olzy, po lewej). Mijamy polanę z widokiem na masyw Baraniej Góry na wsch. i lasem, to starym, to znów wśród młodych mieszanych nasadzeń, osiągamy pierwsze znaczniejsze wypiętrzenie grzbietu, zwane Beskidem (824 m). Za nim obniżamy się nieznacznie w kierunku zach., w szerokie siodło zajęte przez pola i łąki. Na skraju lasu skręcamy w prawo (uwaga na znaki!) i po chwili wśród pól w lewo. Mijamy kilka domostw osiedla Mrózków i lasem podchodzimy na kolejne wzniesienie. Tuż za nim, na skraju polany Mraźnica*, dochodzą z prawej strony zn. niebieskie (10N) z Wisły Głębiec*.

Wraz ze zn. niebieskimi po kilku minutach mijamy kolejne zakole polany, wzdłuż którego schodzi droga do położonych niżej gospodarstw. Ładny stąd widok na dolinę Łabajowa* oraz szczyty Kobylej* i Stożka z widocznym schroniskiem. Obniżając się nieco, po dalszych 5 min. dochodzimy do niewielkiej polanki na przełączce Łączecko* (zw. też „Ku tabuli”; 1.15 g.).

W tym miejscu zn. niebieskie opuszczają naszą drogę i wchodzą na płaj, trawersujący pn. stoki Kiczor*. W kierunku pn. możliwe zejście do dol. Łabajowa, w kier. pd. — do dol. Olzy w Istebnej (10N).

Rozpoczynamy teraz dość monotonne podejście w kierunku pd.–zach. Po lewej w kilku miejscach przecinki i mniejsze polany, opadające z grzbietu na pd., z których widok na fragment grzbietu od Baraniej Góry po niezalesiony stożek Ochodzitej (895 m) nad Koniakowem i na część Beskidu Śl. na pd. od dol. Olzy. Wkrótce stajemy na szczycie Kiczor* (30-45 min., z Kubalonki 1.45-2 g.), na który od pd. wchodzi granica państwa. Tutaj też spotykamy szlaki: zielony i żółty (drogowskaz turyst.). Do schr. PTTK na Stożku prowadzą stąd — oprócz naszego szlaku — zn. żółte (14Ż); zn. zielone (13Z) wiodą stąd do Istebnej Tartaku, zn. żółte w drugą stronę — do Jaworzynki Trzycatka (14Ż).

Świerkowo-bukowo-jodłowy, pierwotny las, porastający należące do Czech stoki Kiczor w zagięciu, jakie tworzy w tym miejscu granica państwowa, objęty jest ochroną w rezerwacie „Plenisko”. Sąsiadujące z nim przez granicę lasy na polskich, pd. stokach Kiczor — na tzw. Bystrym, tworzą jeden z najcenniejszych w polskich górach biotopów świerkowych. Drzewa dorastają tu do 45 m wysokości i charakteryzują się szybkim przyrostem masy drewna. Nasiona tych „świerków istebniańskich” trafiły już do wielu zakątków Europy, m.in. do państw skandynawskich. Dziś głównym zagrożeniem tych cennych drzewostanów jest rosnące lawinowo zanieczyszczenie powietrza.

Przecinką wśród starego, świerkowego lasu idziemy w kierunku zach., mijając po drodze ciekawie uformowane wychodnie skalne z gruboziarnistego piaskowca istebniańskiego i wychodzimy na niezalesiony odcinek grzbietu, zwany Kyrkawicą*.

Grzbiet ten opada na pd. i zach., ku dolinom dopływów Olzy, całym ciągiem łączących się polan i częściowo zalesianych już wyrębów. Dają one piękną panoramę położonych poza Olzą* pasm Beskidu Śląsko-Morawskiego. Najwyższy szczyt, Łysa Góra (Lysa hora, 1323 m), wyróżnia się wysoką wieżą nadajnika TV i widocznymi przy dobrej pogodzie wielkimi wyrębami. Doskonale też widać leżący nad Olzą Jabłonków* oraz, na pd. od niego, szerokie siodło Przełęczy Jabłonkowskiej*.

Na Kyrkawicy grzbiet, a z nim i szlak, zakręca ku pn. Przy końcu polan wychodzą z lewej strony na przecinkę graniczną czeskie zn. niebieskie (31N), a po chwili z prawej dochodzi (i kończy się) niebieski szlak polski z Wisły Głębiec* (10N). Obniżając się nieznacznie, w 10 min. docieramy do schr. PTTK na Wielkim Stożku* (30 min., z Kubalonki 2.15-2.30 g.).

Przejście szlaku w kierunku przeciwnym: Wlk. Stożek (schr. PTTK) – Kiczory (30 min.) – przełączka Łączecko („Ku tabuli”; 1 g.) – Mraźnica – przeł. Kubalonka (autobus) 2 g. Suma podejść 90 m. GOT 9 pkt.

Kliknij aby zobaczyć mapę szlaku