Szlak turystyczny – 18N – niebieski. Żywiec Sporysz PKP (360 m) – Trzebinia – Jastrzębica (758 m) – przeł. U Poloka (ok. 630 m) – Sopotnia Mała (ok. 540 m) – Kotarnica (1156 m) – Romanka (1366 m). Suma podejść ok. 1200 m(!), do góry — ok. 5.30 godz., w dół — 4.15 godz.
Jest to dalekobieżny szlak umożliwiający dojście z Żywca na Romankę — jeden z najwyższych szczytów Żywiecczyzny. Początkowo prowadzi przez niskie grzbiety północnych krańców Beskidu Żywieckiego do Sopotni Malej. Stąd dopiero zaczyna się iście górskie wyjście na Romankę. Poza fragmentami prowadzącymi przez miejscowości i ich najbliższe otoczenie, szlak w większości prowadzi lasem i jest mało widokowy.
Wędrówkę rozpoczynamy na przystanku PKP Żywiec* Sporysz*. Za znakami niebieskimi podążamy drogą na wschód. Po kilkuset metrach szlak skręca w prawo na most na Koszarawie*. Po jego przekroczeniu dochodzimy do drogi łączącej górną część Sporysza z Trzebinią* i skręcamy na nią w lewo. Droga ta wprowadza w dolinkę Trzebini, gdzie kolo pierwszych domów wsi, skręca na południe. Dochodzimy do miejsca, gdzie w jeden potok łączą się trzy strugi: Sporyszek (od zachodu), Trzebinia i Czarny (od wschodu). Jeszcze chwilę idziemy główną drogą w górę wsi i szlak skręca na lewo w boczną drogę między domami. Wkrótce koło kaplicy skręca w prawo i wychodzi spomiędzy zabudowań w stronę pologiego grzbietu Tokarki. Szlak wznosi się łagodnie pozostawiając jej wierzchołek (583 m) po lewej stronie i wyprowadza na niewyraźne siodło w grzbiecie rozdzielającym doliny Trzebini i Przylękówki. Teraz szlak wznosi się jednostajnie lasem skręcając za linią grzbietu na wschód. Z prawej dochodzi dróżka, którą można zejść do Juszczyny* lub (na pobliskim rozwidleniu w prawo) do centrum Trzebini. Szlak zatacza niewielki luk pozostawiając w lesie po prawej stronie wierzchołek Pawiackiego Wierchu (734 m). Wychodzimy teraz z lasu i obniżamy się łagodnie do drogi prowadzącej z Przyłękowa* do Sopotni Malej*. Szlak wchodzi na tę drogę i prowadzi nią na południe. Po lewej mija kulminację Jastrzębicy* (758 m) i wkrótce z lasu, również z lewej strony dochodzą znaki żółte ze Świnnej (trasa 19Ż). Razem z nimi obniżamy się dalej drogą i opuszczając las dochodzimy do przeł. U Poloka*. Tu spotykamy drogę z Juszczyny, która przechodzi tędy przez niewysoki grzbiet do Sopotni Małej. Zostawiając po prawej zabudowania przysiółka o tej samej nazwie co przełęcz, skręcamy wraz z drogą w prawo i obniżamy się ok. 1,5 km do widocznej w dolinie Sopotni Malej. Między domami szlak dochodzi do głównej drogi we wsi i przystanku PKS Sopotnia Mała II. Tu szlak skręca w prawo a po chwili w lewo w stronę przeciwległego stoku. Szybko opuszczamy wieś i najpierw przez pola (uwaga na znaki!), potem przylaskami, a w końcu lasem podchodzimy na grzbiet opadający tu z Romanki*. Szlak wznosi się jednostajnie przez las dość stromo, pokonując znaczną różnicę wysokości pomiędzy dnem doliny Sopotni a spiętrzeniem pierwszej kulminacji w grzbiecie Romanki o nazwie Łazy (1002 m). Podejście należy do bardziej mozolnych w tej części Beskidów. Przed wierzchołkiem Łazów grzbiet nieco wyrównuje się a szlak mija z prawej strony polanę Łobazią z widokiem na otoczenie górnej części doliny Sopotni Małej. Znaki prowadzą dalej zalesionym grzbietem, już mniej stromo, aż do malowniczej Hali Juraszkowej.
Roztacza się stąd ciekawy widok, przede wszystkim w kierunku północnym na dolinę Sopotni, wzgórza przed doliną Koszarawy*, a w oddali Pasmo Pewelskie i centralną część Beskidu Małego. Bliżej po lewej stronie ciągnie się grzbiet Juszczynki* (z halą) i Przyporu.
Szlak wchodzi w las i wznosi się teraz bardziej stromo do zwornikowej kulminacji Kotarnicy* (1156 m), gdzie łączą się grzbiety podchodzące od Sopotni Małej i Wielkiej. Z lewej strony dochodzą tu znaki czarne z Sopotni Wielkiej (trasa 20S/N). Szlak niebieski skręca teraz w prawo i podąża wzdłuż lini grzbietu. Najpierw obniża się nieznacznie na niewyraźne siodło, już za wierzchołkiem Kotarnicy, po czym znowu wznosi się lasem. Dalsza część trasy to już tylko dość jednostajne podejście grzbietową ścieżką najpierw przez mieszany, a potem świerkowy las z nielicznymi przecinkami i porębami dającymi raczej ograniczone widoki. Mijając po prawej stronie spiętrzenie terenu zwane Majcherkową (1265 m) wchodzimy na łagodnieszy odcinek grzbietu a za nim przez dziewiczy świerkowy bór, podążamy w kierunku szczytu Romanki*. Po prawej stronie widzimy strome stoki opadające do źródłowej części doliny Sopotni Malej a po lewej stromą dolinkę jednego ze źródłowych potoków Sopotni Wielkiej. W końcu żmudne podejście wieńczy osiągnięcie również zalesionego wierzchołka Romanki (1366 m) — z Sopotni Malej 2.15 godz. Tu spotykamy tablicę informacyjną i węzeł szlaków (niebieskie schodzą na Słowiankę — trasa 14N, a żółte na przeł. Pawlusią — trasa 13Ż).
