ROMANKA (1366 m) — jest to obok Pilska* najwyższy szczyt centralnej części Beskidu Żywieckiego. Jego majestatyczna sylwetka przyciąga uwagę zarówno w panoramach oglądanych od strony doliny Soły, jak i od strony wschodniej czy północnej. W odróżnieniu jednak od większości ważniejszych szczytów Żywiecczyzny. Romanka ma całkowicie zalesiony wierzchołek. Widokowe polany znajdują się znacznie poniżej szczytu i oglądane z nich panoramy mają ograniczony zasięg.
Używa się określenia „gniazdo Romanki”. Z jej masywu rozchodzą się trzy wyraźne grzbiety: na południu przez przeł. Pawlusią* łączy się z pasmem Rysianki* i Lipowskiej*, na północnym-zachodzie stosunkowo niskim grzbietem Suchego Gronia i Skały* a na północnym-wschodzie grzbietem opadającym przez Kotarnicę* nad Sopotnię Małą*. Po trzech stronach „gniazda” Romanki mają swoje źródłowe kotły trzy ważne potoki tej części Beskidu Żywieckiego. Od zachodu — Żabnica*, od północy — Sopotnia Mała* i od południowego wschodu — Sopotnia Wielka*. Opadające w doliny stoki są strome, gęsto zalesione a różnice wysokości od podstawy masywu do wierzchołka sięgają 700 m.
W bezpośrednim sąsiedztwie szczytu nie ma żadnego schroniska a mimo to Romanka jest dość często odwiedzanym przez turystów szczytem—i jako cel sam w sobie i po drodze do nie tak odległych schronisk na Rysiance, Lipowskiej czy nawet Miziowej. Oprócz znacznej wysokości atrakcją Romanki jest także piękny bór górnoreglowy pokrywający jej wierzchołek i znaczną część zboczy. Ze względu na wysokość bliską górnej granicy lasu i często trudne warunki atmosferyczne drzewostan w rejonie wierzchołka jest częściowo zniszczony. Dla ochrony całego kompleksu leśnego (wraz z ostoją zwierzyny i głazowiskami skalnymi) utworzono tu ciągnący się od północnych krańców Hali Pawlusiej aż za kulminację Majcherkowe (1265 m) rezerwat „Romanka”. Trasy: 13Ż, 14N, 18N, 20SIN.
