Bystra

BYSTRA — wieś leżąca ok. 8 km na południe od Żywca*, w dolnej części doliny potoku o tej samej nazwie, otoczona bezleśnymi wzgórzami kończącymi na północy grzbiety Kiczory (838 m) i Przypora (898 m). Centrum wsi znajduje się u ujścia potoku Bystra* do Juszczynki* i jednocześnie przy skrzyżowaniu dróg prowadzących dolinami tych potoków. Część domów u dołu wsi położona jest właśnie wzdłuż drogi Cięcina – Juszczyna, granicząc bezpośrednio z zabudową tej ostatniej. Przy skrzyżowaniu w centrum wsi znajduje się przystanek PKS Bystra Górna, (kilka kursów z Żywca). Natomiast 1,5 km na zachód, przy skrzyżowaniu pomiędzy Wieprzem* a Brzuśnikiem* położony jest przystanek Bystra Skrzyżowanie (na trasie Żywiec – Wieprz – Cięcina). Pierwsza wzmianka o wsi (w Dziejopisie… Komonieckiego) pochodzi z 1507 roku. Stąd też wiadomo , że od 1608 roku funkcjonowała tu jedna z bardziej znanych na Żywiecczyźnie karczem — karczma U Urbanka, a w 1712 roku było we wsi 21 zarębków. Wieś prawdopodobnie została założona przez osadników wołoskich. Przetrwały w niej tradycje pasterskie. Tereny wypasowe stanowiły hale na grzbiecie Kiczora – Magura oraz w rejonie Przypora i Juszczynki. Trasa 14N.

BYSTRA — potok (I). Jego źródła znajdują się na południowych stokach Rysianki* i pod sąsiednimi Trzema Kopcami* (dwa cieki źródłowe). Płynie na zachód głęboką doliną rozdzielającą grzbiet Lipowskiej* od grzbietu granicznego na odcinku Trzy Kopce – Krawców Wierch*, oraz grzbietu Krawców Wierch – Kubiesówka*. W górnym odcinku dolina podchodzi bardzo blisko pod grzbiet (w rejonie przeł. Bory Orawskie* — różnica wysokości wynosi zaledwie dwadzieścia metrów) grożąc w przyszłości kaptażem wód z doliny Złatnego Potoku po słowackiej stronie. Do ważniejszych dopływów należą: lewy — potok Straceniec* (spod Krawców Wierchu), prawy—potok Jakubowski (spod Zapolanki*). Uchodzi do Ujsoły* (Białej Soły) w centrum Ujsół*. Długość od źródeł do ujścia wynosi ponad 12 km. W środkowej części doliny położona jest wieś Złatna*. Trasy: 9N, 10S, 23N.

BYSTRA — potok (II). Wypływa na północnych stokach kulminacji Skata* (946 m) i spływa na północ dziką, zalesioną doliną pomiędzy grzbietami Juszczynki i Przypora (od wschodu) a grzbietem Magury i Kiczory (od zachodu). W końcowym odcinku opuszcza typowo górskie otoczenie, dolina się wyplaszcza a potok uchodzi do Juszczynki w centrum wsi Bystra*. Długość od źródeł do ujścia wynosi ok. 7 km. Poza końcowym odcinkiem dolina jest niezamieszkała. Mniej więcej wpołowie znajduje się leśniczówka. Wzdłuż potoku aż do źródłowego kotła prowadzi bita leśna droga. Trasa 14N.