Cięcina

CIĘCINA — duża wieś (ok. 4,2 tys. mieszkańców) na prawym brzegu Soły*, 10 km na południe od Żywca*. Jej dolna część położona jest w płaskim zakolu rzeki w pobliżu ujścia potoku Cięcinka, górna w dolinie tego potoku wcinającej się pomiędzy zachodni kraniec grzbietu Abrahamowa* a ramię Gronia(638 m), odchodzące od grzbietu Kiczory i Magury. Dolna część Cięciny od południa styka się bezpośrednio z zabudową sąsiedniej Węgierskiej Górki* tworząc praktycznie wspólny organizm urbanistyczny. Zabudowa jest w większości nowa, murowana, o charakterze willowym.

Cięcina pochodzi aż z XIII w. i uważana jest za jedną z najstarszych wsi Żywiecczyzny. Później należąc do podstawowych dóbr żywieckich była kolejno własnością Komorowskich, Wielopolskich i Habsburgów. Jest wspominana w Dziejopisie Żywieckim Komonieckiego. W północno-zachodniej części wsi, przy równoległej do toru kolejowego uliczce znajduje się zabytkowy, drewniany kościół pw. św. Katarzyny z 1542 roku. Wzniesiony został z fundacji Krzysztofa Komorowskiego i pierwotnie był świątynią filialną parafii w Wieprzu*. W latach 1666-67 kościół powiększono a dalsze przebudowy, zmieniające nieco pierwotny charakter, miały miejsce w 1857 i 1895 roku (dobudowano przedsionek i kaplicę boczną). Z początkiem XX w. przeprowadzono gruntowny remont, który w istotny sposób przekształcił wieżę, zmieniając barokowy hełm na bezstylową iglicę nad pozorną izbicą. Niestety z powodu licznych przeróbek na przestrzeni wieków świątynia w większości zatraciła pierwotny charakter typowego kościoła góralskiego w stylu śląsko-małopolskim, jakich kilka pozostało jeszcze na Żywiecczyźnie. Najcenniejsze zabytkowe obrazy z wnętrza, datowane na XV w. zostały przeniesione do Muzeum Narodowego w Krakowie. Z cenniejszych elementów wyposażenia wymienić należy kamienną chrzcielnicę z 1705 roku oraz barokowe ołtarze Matki Bożej Częstochowskiej, Przemienienia Pańskiego i św. Anny, a także organy, ambonę i krucyfiks w kruchcie.

We wsi znajduje się także stary drewniany spichlerz. Z innych obiektów warto wspomnieć wytwórnię wody mineralnej Żywiec Zdrój oraz narciarski wyciąg orczykowy na północno-zachodnim zboczu Abrahamowa (kolo przystanku PKS Cięcina Szkoła). Praktycznie jedynym miejscem noclegowym jest pensjonat Abrahamów w górnej części wsi (tel. 64-11-29). Przy głównej drodze do Żywca znajduje się restauracja Gronie a w górnej części dwa niewielkie bary. We wsi jest też kilka sklepów spożywczo-przemyslowych i punkt filalny banku spółdzielczego. Ośrodek zdrowia, poczta i posterunek policji znajdują się w pobliskiej Węgierskiej Górce. Komunikację zapewnia PKS (częste kursy do Żywca) oraz PKP (stacja na linii Żywiec – Zwardoń).